Πόσο συχνά ακούτε τους άλλους;

Ένα από τα πιο συνηθισμένα θέματα που συναντάω στη δουλειά μου εδώ και χρόνια είναι το πρόβλημα της επικοινωνίας.

Επικοινωνίας μεταξύ γονέα–παιδιού, ζευγαριού συναδέλφων, προϊστάμενου–υφιστάμενου, συνανθρώπων γενικώς.  Οι περισσότεροι θα έλεγα ότι δεν το αντιλαμβάνονται καν, και ως συνέπεια αποδίδουν τα προβλήματα που βιώνουν σε  θέματα που αφορούν την προσωπικότητα  του άλλου, το χαρακτήρα του/της, το παρελθόν ή ακόμα και τα γονίδια του/της.  

Η επικοινωνία όμως δεν είναι μόνο η ανταλλαγή γνώσεων και σκέψεων, είναι και ο τρόπος του να ακούμε τον άλλον, του να είμαστε καλοί ακροατές.

Στην ελληνική γλώσσα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, επικοινωνία ορίζεται ως κάτι με το οποίο “έρχομαι σε συνάφεια, σε σχέση, έχω κάτι κοινό, έχω σχέση με κάτι άλλο, συγκοινωνώ”. Ως επικοινωνία γενικότερα ορίζεται ο μηχανισμός μέσω του οποίου αναπτύσσονται οι ανθρώπινες σκέψεις.

“Μα δε με ακούει!”

Το παραπάνω αποτελεί ένα από τα πιο συχνά παράπονα που προκύπτουν.

Πόσο συχνά λοιπόν αισθάνεστε ότι “δεν σας ακούνε;”

Και στα πλαίσια του να είμαστε και ειλικρινείς, μεταξύ μας πάντα, πόσο συχνά εσείς ακούτε τους άλλους; Το να είναι κάποιος καλός ακροατής και να επικοινωνεί με τον άλλον, χρειάζεται αρχικά να επιδείξει ότι διαθέτει την ικανότητα να ακούει τον ίδιο του τον εαυτό. Όταν εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε τους φόβους μας, τις πεποιθήσεις, τις ανάγκες μας αλλά και τις αδυναμίες μας, δεν θα υπάρχει χώρος στο να ακούσουμε οποιονδήποτε άλλον.

Η αυτοπαρατήρηση επομένως και η δυνατότητα να συναισθανόμαστε, αποτελούν τα θεμέλια για μια σωστή επικοινωνία με τους γύρω μας. Βλέπετε, η σωστή επικοινωνία βασίζεται σε δύο διαφορετικές αρχές.

Η μία είναι η πρόθεση και η άλλη είναι η προσοχή.

Ένας σωστός συνομιλητής χρειάζεται να έχει την πρόθεση και το ενδιαφέρον να ακούσει τον άλλον σε ό,τι αφορά τις απόψεις του, τις εμπειρίες του, τα συναισθήματά του. Παράλληλα όμως οφείλει να έχει και την απαιτούμενη προσοχή, η οποία με τη σειρά της απαιτείται να είναι ανεπηρέαστη από προκαταλήψεις.

Ας ρίξουμε μια ματιά σε ορισμένους κανόνες καλής επικοινωνίας:

• Έλεγξε τη διάθεσή σου. Παρατήρησε τον εαυτό σου και τα συναισθήματά σου. Προσπάθησε να μην επηρεάζεσαι από τα συναισθήματα που έχεις (θυμός, στενοχώρια, χαρά) κατά τη διάρκεια της συνομιλίας σου με τον άλλον. Αν το συναίσθημα σου δεν απομονωθεί, δεν θα μπορέσεις να είσαι ένας αντικειμενικά σωστός ακροατής, με αποτέλεσμα όλη η επικοινωνία σου να βασίζεται στο συναίσθημα της συγκεκριμένης στιγμής.
• Προσπάθησε να αισθανθείς και να δείξεις στον συνομιλητή σου ότι έχεις και την απαιτούμενη πρόθεση και την αναγκαία προσοχή σε αυτά που λέει ο άλλος.
• Αθόρυβα και με την αυτοπαρατήρηση, προσπάθησε να αντιληφθείς τί επηρεάζει τη συνομιλία σου με τον άλλον. Ποιες σκέψεις, τί συναισθήματα, κριτική, αναμνήσεις ξεπηδούν στο μυαλό σου καθ’ όλη τη διάρκεια της επικοινωνίας, και πως αυτά επηρεάζουν την προσοχή σου. Το επόμενο βήμα αφού κάνεις την αυτοπαρατήρηση των σκέψεων σου, άρχισε να παρατηρείς και το συνομιλητή σου.
• Σημαντικό στην επικοινωνία είναι να δείξεις στον άλλον ότι παρακολουθείς αυτά που λέει. Δείξε του την προσοχή σου, είτε επαναλαμβάνοντας κάποιες από τις λέξεις που χρησιμοποιεί, είτε χρησιμοποιώντας τη γλώσσα του σώματος.
• Κάνε ερωτήσεις, φιλικές προς τον συνομιλητή δίνοντας του τη δυνατότητα να απαντήσει με επιχειρήματα και όχι με ένα απλό ναι ή όχι. Αναγνώρισε τις απόψεις του άλλου -δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τις αποδέχεσαι- πριν παραθέσεις τις δικές σου.
• Προσπάθησε να μη διακόπτεις τον άλλον πριν ολοκληρώσει τη φράση του και μην κοιτάς αλλού όταν σου μιλάει. Η γλώσσα του σώματος πάντα και πάντοτε αποκαλύπτει τις πραγματικές μας σκέψεις και προθέσεις μας.

Με βάση τους παραπάνω κανόνες, πόσο συχνά άραγε θαρρείτε πως είστε ένας καλός συνομιλητής;